Baldur’s Gate 3 cung cấp một hệ thống lớp nhân vật và subclass phong phú, đem lại tiềm năng lặp lại gần như vô hạn cho người chơi. Tuy nhiên, không phải mọi subclass đều được số phận ưu ái khi chuyển từ bảng sách Dungeons & Dragons sang cuộc chiến điện tử của Larian Studios. Bài viết này phân tích sâu 10 subclass kém hiệu quả nhất trong Baldur’s Gate 3, dựa trên cơ chế gameplay, tương tác hệ thống, và thay đổi sau các bản vá (đặc biệt là Patch 8). Mục tiêu không chỉ là nêu vấn đề, mà còn chỉ rõ vì sao một subclass tỏ ra yếu, trong hoàn cảnh nào nó vẫn có giá trị, và giải pháp thay thế hợp lý cho người chơi muốn tối ưu hóa trải nghiệm.
Phương pháp luận
Phân tích dựa trên: cơ chế hành động trong BG3 (hệ thống hành động/attack, giới hạn casting), tương quan với các subclass khác, tác động của bản cập nhật lớn (Patch 8), và khả năng đáp ứng nhu cầu của cuộc chơi (combat-focused vs. roleplay-focused). Khi đề xuất giải pháp, tôi ưu tiên các lựa chọn có tính thực tế (multiclass, đổi subclass, chọn pact/patron khác) để tăng hiệu quả chiến đấu và tương tác cốt truyện.
10. Eldritch Knight (Fighter)
Vấn đề: Lý thuyết tốt nhưng thực tế bó hẹp
Eldritch Knight cho phép Fighter học vài phép thuật, song cơ chế BG3 trói buộc sức mạnh của nó. Để hoạt động hiệu quả, build phải tập trung vào phép phòng thủ như Shield và các feats ăn khớp — một hướng xây dựng khá hẹp và dễ gây thiếu hụt linh hoạt. Ngoài ra, việc dùng spell tiêu tốn hành động khiến bạn mất lượt tấn công; khi có Extra Attack hoặc Action Surge, casting là lựa chọn kém hiệu quả về DPS.
Giải pháp: nếu muốn kết hợp melee và spell, hãy xem xét multiclass (ví dụ Fighter/Wizard) hoặc lựa chọn pact phù hợp như Pact of the Blade Warlock. Nếu giữ nguyên Fighter, tập trung vào tối đa hóa sát thương vật lý thay vì dàn trải với phép thuật.
Eldritch Knight sử dụng phép Shield trong giao tranh Baldur's Gate 3
9. College of Valor (Bard)
Vấn đề: Thiếu khác biệt so với các lựa chọn khác
College of Valor thêm Bardic Inspiration dành cho combat và Extra Attack, nhưng lợi ích này bị lấn át bởi khả năng multiclass hay College of Swords vốn mang tính chiến đấu tương đương nhưng linh hoạt hơn. Hơn nữa, Bard bản thân đã là lớp hỗ trợ mạnh mẽ về Charisma; Valour không đem lại bước nhảy vọt cần thiết để đánh đổi những lựa chọn mạnh khác (ví dụ một số Cleric hỗ trợ/buff).
Giải pháp: nếu muốn Bard chiến đấu, ưu tiên College of Swords hoặc xây Bard/Warrior multiclass; nếu mục tiêu là buff mạnh, xem xét Cleric tương ứng.
Bard College of Valor với trang bị chiến đấu trong BG3
8. Beast Master (Ranger)
Vấn đề: Bị vượt mặt bởi Swarmkeeper sau Patch 8
Ban đầu Beast Master có điểm cộng lớn nhờ companion mạnh lên theo cấp, tạo ra lối chơi như “faux druid”. Tuy nhiên Patch 8 giới thiệu Swarmkeeper — một subclass mở rộng cơ chế summon với khả năng dịch chuyển, hiệu ứng bổ sung, và tính linh hoạt hơn. Kết quả: Beast Master trở nên lạc hậu trong so sánh trực tiếp.
Giải pháp: chọn Swarmkeeper nếu muốn chơi summon-focused; nếu vẫn thích companion aesthetic, chấp nhận giảm hiệu năng hoặc dùng multiclass để tăng khả năng hỗ trợ.
Beast Master kèm thú cưng chiến đấu trong BG3
7. Archfey (Warlock)
Vấn đề: Nội dung và cơ chế patron ít ứng dụng
Archfey đem đến các phép và tùy chọn thoại mang màu sắc fae, nhưng so với The Great Old One (GOO) hoặc các patron khác, Archfey thiếu chiều sâu cơ chế. Nhiều hiệu ứng có thể bị thay thế bởi chủng tộc hoặc tình huống môi trường (ví dụ drow có thể tiếp cận một số phép). Ngoài ra, map/cốt truyện hiện tại không tận dụng tối đa motif Fey.
Giải pháp: nếu muốn roleplay mạnh mẽ về Fey, Archfey vẫn hợp; nếu ưu tiên hiệu quả gameplay, chọn patron có spell/feature mang tính chiến đấu/utility rõ ràng hơn.
Patron Archfey và phép thuật Fae trong Baldur's Gate 3
6. Way of the Drunken Master (Monk)
Vấn đề: Cơ chế phụ thuộc vào đồ uống, thiếu bền bỉ
Drunken Master hấp dẫn trên giấy với các hiệu ứng vui nhộn (gây say kẻ địch, tăng Ki từ rượu), nhưng trong thực tế BG3 nó đòi hỏi tiêu hao tài nguyên (alcohol) để duy trì hiệu lực. Trong các encounter kéo dài, bạn dễ hụt “nhiên liệu” và trở nên kém hiệu quả so với Way of the Open Hand.
Giải pháp: sử dụng items tương tác với subclass hoặc chuyển sang Open Hand/Shadow để ổn định hơn trong combat.
Monk Way of the Drunken Master và cơ chế say rượu trong BG3
5. Knowledge Domain (Cleric)
Vấn đề: Phù hợp roleplay hơn là combat
Knowledge Domain cung cấp proficiency và một số phép hữu ích cho khám phá hay skill checks, nhưng trong BG3 các skill checks bị giới hạn về tần suất ứng dụng, còn spell bổ trợ đòi hỏi Wisdom rất cao để tối đa hóa hiệu quả. Vì vậy, giá trị combat của subclass này thấp, phù hợp hơn cho người thích tương tác cốt truyện.
Giải pháp: nếu ưu tiên raid/support combat, chọn Life hoặc Light Domain; nếu muốn đọc tâm/khám phá, Knowledge Domain vẫn có đất dụng võ.
Cleric Knowledge Domain với trang bị và sách phép trong BG3
4. Transmutation (Wizard)
Vấn đề: Buff hữu ích nhưng bị lu mờ bởi Evocation/Bladesinger
Transmutation mang lại khả năng buff vũ khí và hữu dụng về utility, nhưng Evocation (và Patch 8 cải tiến Bladesinger) cung cấp sát thương diện rộng an toàn cho đồng đội, khiến Transmutation khó cạnh tranh về hệ số bang-for-buck. Ngoài ra, những spell mua bằng scroll thường là những phép tấn công mạnh cấp cao, không thuộc school Transmutation.
Giải pháp: chọn Evocation hoặc Bladesinger nếu mục tiêu là DPS/chiến đấu; giữ Transmutation khi muốn tối ưu hóa weapon-enhancement và utility.
Transmutation Wizard với phép biến đổi trong BG3
3. Arcane Trickster (Rogue)
Vấn đề: Spell list hạn chế, ít sát thương và kém phù hợp combat
Arcane Trickster xây dựng cho tabletop với focus vào giải đố ngoài chiến đấu. Trong BG3, danh sách spell rất hạn chế (đa phần debuff/utility), mức cấp spell tối đa chỉ đến Level 3, dẫn đến đóng góp sát thương yếu. Nếu cần phép, một level Wizard hoặc Rogue subclass khác (Swashbuckler/Assassin) thường hiệu quả hơn.
Giải pháp: chọn Assassin/Swashbuckler cho Rogue combat; nếu muốn phép, multiclass vào Wizard.
Arcane Trickster dùng phép hỗ trợ và tấn công trong Baldur's Gate 3
2. Illusion (Wizard)
Vấn đề: Illusion phụ thuộc AI dễ dàng nhận diện, ít cơ hội ứng dụng
Illusion lý thuyết hấp dẫn nhưng thực tế BG3 ít khi cho phép lừa ai đó trong combat—AI kẻ thù thường không “dễ bị lừa”, đặc biệt trên các độ khó cao. Ngoại trừ một vài tình huống (ví dụ See Invisibility hữu ích ở Act Three), Illusion không đóng góp nhiều trong hệ trọng tâm combat của game.
Giải pháp: dùng Illusion khi muốn phục vụ cốt truyện hoặc cho companion Gale; cho combat, Evocation/Bladesinger hiệu quả hơn.
Illusion Wizard với hiệu ứng ảo ảnh trong BG3
1. Trickery Domain (Cleric)
Vấn đề: Từ tabletop đến BG3 — mất dần hiệu năng
Trickery Domain là subclass bị chỉ trích nhiều nhất: trên bàn chơi nó xuất sắc, nhưng trong Baldur’s Gate 3 những mẹo lừa, Illusory Duplicates, và stealth-focused utility bị kìm hãm bởi hành vi NPC và thiết kế encounter. Shadowheart bắt đầu với subclass này, và nhiều người chơi ngay lập tức thay đổi subclass/class hoặc đưa cô ấy tới Withers để chỉnh sửa.
Giải pháp: nếu cần Cleric combat/ủng hộ, chuyển Shadowheart sang Life, Light, hoặc Tempest; giữ Trickery chỉ nếu bạn muốn một build rất hướng roleplay/meo mó.
Cleric Trickery Domain với kỹ năng ảo ảnh trong Baldur's Gate 3
Tổng hợp các nhân vật và subclass trong Baldur's Gate 3, so sánh hiệu năng sau Patch 8
Kết luận ngắn gọn: nhiều subclass “yếu” trong BG3 không phải do thiết kế tồi hoàn toàn, mà là hệ quả của việc chuyển đổi từ tabletop (tính improv, roleplay cao) sang game điện tử (tập trung combat, hành động, cân bằng). Khi đánh giá subclass, người chơi nên cân nhắc mục tiêu: ưu tiên trải nghiệm cốt truyện và roleplay hay tối ưu hóa cho combat/raid. Nếu mục tiêu là hiệu năng, các lựa chọn thay thế (multiclass, đổi subclass, chọn patron/pact phù hợp) thường là con đường thực tế. Hãy chia sẻ build bạn đã thử trong phần bình luận và theo dõi bantingame.net để cập nhật các hướng dẫn build, phân tích patch và gợi ý tối ưu hóa BG3 mới nhất.