9 Kỹ Năng Windows Thiết Yếu Giúp Bạn Làm Chủ Hoàn Toàn Chiếc PC

0 8 minutes read

Chiếc PC của bạn một ngày nào đó sẽ “ra đi”. Hoặc nó sẽ chậm chạp, liên tục báo lỗi, hoặc tệ hơn – bị hack. Thay vì gọi thợ sửa máy, tại sao bạn không tự mình giải quyết vấn đề? Bạn hoàn toàn có thể làm được, chỉ cần nắm vững một vài kỹ năng cơ bản về Windows.

Bạn đã học cách tự chăm sóc bản thân trong thế giới thực. Chiếc PC cũng không khác gì. Bạn cần bảo trì, bảo vệ và “nuôi” nó bằng dữ liệu thường xuyên.

Không có kỹ năng nào trong danh sách này đặc biệt phức tạp hay khó khăn. Nhưng đây là những kiến thức cơ bản mà bạn nên biết. Nếu chưa biết, chúng tôi sẽ giúp bạn!

1. Quản lý Windows Update

Windows Update quản lý tất cả những thay đổi mà Microsoft mang đến cho PC của bạn. Một số là các bản cập nhật quan trọng cho chính Windows, cần thiết để giải quyết các lỗ hổng hoặc lỗi không mong muốn. Số khác là các tính năng mới mà Microsoft muốn thêm vào PC của bạn. Cuối cùng, Microsoft định kỳ bổ sung các mẫu virus mới và các cải tiến khác cho hệ thống chống phần mềm độc hại Windows Defender, cho phép bạn lướt web an toàn.

Giao diện Windows Update

Thông thường, Windows Update diễn ra âm thầm trong nền, mà không cần sự can thiệp của bạn, để tạo sự thuận tiện. Nhưng điều quan trọng là bạn phải biết nơi để tìm (trong menu Settings của Windows, sau đó trong menu con Windows Update) để hiểu những gì Windows Update có thể và không thể làm. Bạn có muốn dùng thử các bản cập nhật mới nhất ngay khi chúng có sẵn không? Ngược lại, bạn có muốn tạm dừng cập nhật trong một khoảng thời gian nhất định, chẳng hạn như trong kỳ báo cáo cuối quý hoặc kỳ thi? Hoặc thậm chí khôi phục chúng? Bạn có muốn Windows Update quản lý cả các sản phẩm khác của Microsoft không?

Windows Update là một trong những tác vụ ít tốn tài nguyên nhất trong Windows. Nhưng nó cũng rất quan trọng đối với sự an toàn của PC.

2. Khám Phá Sâu Hơn Menu Cài Đặt (Settings) của Windows

Thực tế, menu Settings của Windows không chỉ có Windows Update. Đây là nơi bạn sẽ tìm thấy tất cả các tính năng và chức năng trong Windows, được sắp xếp thành các danh mục riêng biệt. Bạn muốn tăng kích thước văn bản vì quên kính? Xem Settings > Accessibility. Muốn ghép nối một bộ tai nghe mới? Bạn sẽ tìm thấy nó trong Settings > Bluetooth & devices.

Cài đặt âm thanh cho micro trong Windows 11

Số lượng tùy chọn trong Settings của Windows có vẻ choáng ngợp. Tuy nhiên, ở phía bên trái của menu Settings, có một hộp tìm kiếm nhỏ có thể giúp bạn tìm thấy những gì bạn đang tìm kiếm. Thật không may, hộp tìm kiếm này chỉ tìm kiếm các chủ đề truy vấn cụ thể. (Một số từ thay thế đã được lập trình sẵn: Trong Windows, màn hình của bạn được gọi là “display” nhưng hộp tìm kiếm sẽ nhận ra cả hai thuật ngữ.)

Việc phàn nàn về cách Microsoft hoặc Windows thực hiện một số việc nhất định là điều hoàn toàn bình thường. Nhưng bạn nợ chính mình việc xem liệu bạn có thể tự giải quyết vấn đề hay không. Windows Settings có thể giúp bạn.

3. An Toàn Trực Tuyến và Trong Windows

Bảo vệ bản thân khỏi những kẻ xấu là sự kết hợp của tính ẩn danh, sự thông minh, may mắn và ý thức chung. Windows Defender là một cách bảo vệ trực tuyến khá tốt, mặc dù không hoàn toàn hiệu quả, khỏi phần mềm độc hại có thể tải xuống và rất may, ứng dụng của Microsoft này hầu như tự quản lý.

Phần mềm diệt virus Norton

Nhưng bảo vệ “chìa khóa” kỹ thuật số của bạn — mật khẩu — thông qua một trình quản lý mật khẩu hoặc một phương pháp khác là điều bắt buộc tuyệt đối trong thời đại ngày nay. Các VPN tốt nhất ẩn và mã hóa danh tính kỹ thuật số của bạn, vì vậy bạn có thể lén lút vượt qua tội phạm và các công ty không có quyền theo dõi bạn khi bạn lướt web. Windows có các công cụ như Windows Sandbox để cung cấp khả năng bảo vệ tốt hơn. Cuối cùng, bạn cần dựa vào kinh nghiệm và ý thức chung của mình để không nhấp vào mọi liên kết và email khiêu khích mà bạn thấy, giảm thiểu rủi ro trực tuyến.

Chúng tôi không ở đây để ra lệnh rằng bạn phải sử dụng VPN hoặc trình quản lý mật khẩu. Nhưng có những rủi ro khi lướt web và bạn nên biết Windows cung cấp những gì, những gì nó không cung cấp và những tùy chọn bổ sung nào có sẵn để bảo mật PC của bạn — ngay cả khi bạn không sử dụng chúng.

4. Sao Lưu và Khôi Phục Dữ Liệu

Gần đây, Microsoft Windows đã bắt đầu thúc đẩy bạn sao lưu PC của mình vào đám mây OneDrive. Đối với một số người, đây là một sự khó chịu lớn, vì Microsoft đã bắt đầu bật tự động sao lưu theo mặc định: trên các thư mục Desktop, Photos, Documents và Video của bạn. Quá trình sao lưu đó có thể lấy đi băng thông khả dụng của bạn và ảnh hưởng đến giới hạn dữ liệu băng thông rộng mà ISP của bạn áp đặt.

Quản lý sao lưu OneDrive

Nhưng việc biết cách OneDrive và sao lưu hoạt động, và thậm chí khôi phục dữ liệu đó trên một PC mới, có thể giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian và công sức khi Microsoft chỉ đơn giản là thực hiện các tác vụ đó trong nền. Tương tự, việc hiểu những ứng dụng và dữ liệu nào có thể không được sao lưu cũng là điều bạn nên dành thời gian tìm hiểu. Các ứng dụng thường không được sao lưu; dữ liệu liên quan của chúng cũng vậy. Nhưng nhiều trò chơi thì có.

Microsoft cần được ghi nhận vì đã âm thầm đơn giản hóa quy trình này. Tự động lưu tài liệu Microsoft Office (Microsoft 365) gần như là tự động và về cơ bản bạn có thể đăng nhập vào bất kỳ PC mới nào và tự động cung cấp PC đó để xác thực bạn với Microsoft 365 và tiếp tục làm việc. Nhưng vẫn đáng để biết những gì hoạt động và những gì không.

5. Cài Đặt và Gỡ Cài Đặt Phần Mềm và Dịch Vụ

Ngày nay, việc “cài đặt” phần mềm thậm chí không yêu cầu bạn phải lắp đĩa hoặc DVD-ROM. Bạn chỉ cần nhấp vào “installer” và toàn bộ quá trình sẽ diễn ra từ đó.

Gỡ cài đặt bản cập nhật Windows

Không có gì sai với điều đó. Nhưng hiểu được các sắc thái của phần mềm và dịch vụ là điều bắt buộc. Nếu mọi thứ trên điện thoại đều là ứng dụng, thì phần lớn “phần mềm” của PC là đăng ký. Hiểu sự khác biệt giữa phiên bản “vĩnh viễn” của Microsoft Office so với đăng ký Microsoft 365 có thể giúp bạn tiết kiệm hàng trăm đô la. Tương tự, có sự khác biệt giữa việc cài đặt “cùng một” trò chơi thông qua ứng dụng Windows Xbox và Steam; Steam cung cấp các bản cập nhật kịp thời, còn ứng dụng Xbox đôi khi thì không.

Bạn cũng cần biết những ứng dụng nào được tự động sao lưu vào đám mây (về cơ bản là các ứng dụng của Microsoft) và những ứng dụng nào không (mọi thứ khác). Cuối cùng, biết cách tìm kiếm và gỡ cài đặt một ứng dụng sẽ loại bỏ các chương trình gây tắc nghẽn không gian mà bạn không sử dụng và tiết kiệm dung lượng lưu trữ mà bạn có thể dành cho việc khác.

6. Cách Reset PC của Bạn

Reset PC của bạn là đỉnh cao của một số tác vụ này. Nếu PC của bạn chậm lại một cách khó hiểu, điều đó có thể là do bất kỳ điều gì, bao gồm cả sự tích tụ của tất cả các mảnh vụn kỹ thuật số từ nhiều năm làm việc. Nếu tất cả các tệp của bạn đã được sao lưu vào đám mây hoặc ổ sao lưu, reset PC về cơ bản cho phép bạn bắt đầu lại với một bản cài đặt Windows mới. Tất cả sự lộn xộn? Biến mất.

Reset PC Windows 11

Không cần phải reset PC mỗi tháng. Và làm như vậy khá dễ dàng: Đó là một tùy chọn Windows Settings khác (System > Recovery). Quá trình này không mất nhiều thời gian, có lẽ khoảng 20 phút, tùy thuộc vào hệ thống của bạn. Nhưng biết khi nào nên reset, những gì bạn cần sao lưu và lợi ích của việc đó là kiến thức bạn cần.

7. Truy Cập BIOS/UEFI của PC

Tôi nghi ngờ rằng bạn sẽ phải truy cập BIOS của PC nhiều hơn một hoặc hai lần. Đó là giao diện chi tiết giữa hệ điều hành và các bộ phận bên trong của PC, một môi trường trước khi khởi động cho phép bạn thực hiện một số thay đổi cơ bản.

Gần đây tôi chỉ sử dụng nó để tinh chỉnh một số cài đặt bộ đệm khung UMA để tăng hiệu suất trong hệ thống AMD Ryzen, nhưng thông thường tôi để nó một mình. Biết cách tinh chỉnh BIOS của bạn là một chức năng hơi nâng cao, nhưng ít nhất bạn nên biết rằng nó ở đó, cách truy cập nó và nó được sử dụng để làm gì.

BIOS trên PC Asus ROG GZ302E AMD Ryzen Max AI+

8. Hiểu Rõ Về Trình Duyệt và Plugin

Phần lớn cuộc sống số của chúng ta diễn ra trên web. Trên điện thoại của bạn, hầu hết các nhà cung cấp đều khuyến khích bạn tải xuống một ứng dụng. (Quá nhiều, theo ý kiến của tôi.) Trên Windows, rất nhiều thứ bạn cần có thể được tìm thấy trên web.

Nhưng web thường cần được thuần hóa. Bạn nên biết nơi để tìm plugin trình duyệt và/hoặc tiện ích bổ sung: Chrome Web Store, chẳng hạn, hoặc các tiện ích mở rộng Edge của riêng Microsoft. Bạn có biết rằng vì phần lớn web được xây dựng trên công cụ Chromium mã nguồn mở, một số plugin sẽ hoạt động trên nhiều trình duyệt không? Hoặc về vấn đề đó, Firefox có hệ sinh thái plugin trình duyệt riêng? Nhiều người coi trình chặn quảng cáo cơ bản là một điều cần thiết. (Tìm hiểu cách đưa vào danh sách trắng và sau đó đưa PCWorld.com vào danh sách trắng, trong khi bạn đang làm việc đó.)

Cài đặt Chrome

Google Chrome và Microsoft Edge chắc chắn là những công cụ tốt để duyệt web. Nhưng ít nhất bạn nên làm quen với các tùy chọn trình duyệt khác, chúng trông như thế nào và chúng có thể làm gì cho bạn. Hãy tưởng tượng nếu mọi chiếc xe trên thế giới đều miễn phí, nhưng bạn chỉ sử dụng một chiếc Chevrolet. Bạn có cảm thấy mình đã bỏ lỡ một chút không?