Kể từ khi ra đời vào giữa thập niên 80 với tựa game Metroid đầu tiên, thể loại Metroidvania đã định hình vững chắc trong từ điển rộng lớn của ngành công nghiệp game. Thậm chí, ngày nay, thuật ngữ “Metroidvania” còn được sử dụng rộng rãi trong các video quảng bá, dường như mà không làm phật lòng Nintendo – nhà phát triển tiên phong của thể loại này.
Điều thú vị khi một thể loại game được thiết lập vững chắc như một khuôn mẫu là, một khi mọi người đã nắm rõ cách thức hoạt động cơ bản của nó, cánh cửa sẽ mở ra cho những thử nghiệm táo bạo. Tất cả chúng ta đều hiểu những yếu tố cấu thành một tựa game Metroidvania điển hình: bản đồ rộng lớn, phi tuyến tính; các kỹ năng chiến đấu và di chuyển có thể mở khóa dần dần; và một thế giới kết nối chặt chẽ mời gọi sự khám phá. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: chúng ta có thể bổ sung những gì để tạo nên một trải nghiệm độc đáo và mới mẻ? Có thể đó chỉ là một phong cách đồ họa siêu thực, kỳ lạ, hoặc một điều gì đó sâu sắc hơn, như các cơ chế môi trường hay gameplay chưa từng có.
Dù định nghĩa chính xác của bạn về “thử nghiệm” là gì, bài viết này sẽ trình bày những tựa game Metroidvania đã vượt qua các giới hạn thông thường theo những cách thức thú vị nhất. Nếu bạn là một “người sành” của thể loại này và đang tìm kiếm những trải nghiệm phá cách, đây là những tựa game mà bạn không thể bỏ qua tại bantingame.net. Chúng tôi tin rằng, những lựa chọn này không chỉ mở rộng tầm nhìn về Metroidvania mà còn khẳng định sự đa dạng và tiềm năng sáng tạo không ngừng của ngành game.
Super Daryl Deluxe: Khi Học Đường Biến Thành Bí Ẩn Siêu Thực
Đôi khi, chúng ta bắt gặp một tựa game mà vì một lý do nào đó không thể giải thích, nó lại chiếm trọn sự quan tâm của chúng ta ngay lập tức. Đối với tôi, Super Daryl Deluxe là một ví dụ điển hình – một tựa game Metroidvania cực kỳ kỳ lạ mà tôi tình cờ biết đến ngay trước khi nó ra mắt vào năm 2018. Tôi thậm chí không nhớ trailer của trò chơi này đã đến với mình như thế nào, nhưng ngay khi nghe giai điệu rock ballad chủ đề đầy ngông cuồng của nó, một điều gì đó bên trong tôi đã thay đổi hoàn toàn.
Super Daryl Deluxe tựa như một sự pha trộn siêu thực giữa bộ phim Napoleon Dynamite với một bí ẩn khoa học viễn tưởng. Trò chơi xoay quanh nhân vật chính Daryl, một học sinh mới với kiểu tóc mullet tại trường trung học Water Falls tưởng chừng bình thường, nhưng vô tình bị cuốn vào nhiều âm mưu xuyên trường, liên quan đến việc buôn bán sách giáo khoa bất hợp pháp và sự tồn tại của các chiều không gian bỏ túi. Bối cảnh học đường tưởng chừng quen thuộc lại được lồng ghép một cách tài tình với yếu tố giả tưởng, tạo nên một thế giới vừa gần gũi vừa xa lạ, đầy rẫy những điều bất ngờ và phi lý.
Daryl cưỡi cá mập trong Super Daryl Deluxe
Về lối chơi, Super Daryl Deluxe là một sự kết hợp khá trực tiếp giữa RPG và Metroidvania (RPG-Vania), cho phép người chơi gán nhiều khả năng đặc biệt vào các nút hành động và sử dụng chúng với thời gian hồi chiêu nhất định. Điểm đặc biệt nhất chính là những khả năng này, nói một cách đơn giản, là vô cùng lố bịch và sáng tạo. Một số chiêu thức nổi bật bao gồm cưỡi một con cá mập khổng lồ trên sóng thần, bất ngờ biến hình thành một lưỡi cưa máy khổng lồ, hay triệu hồi những cây búa đập chuột có gai từ mặt đất. Không có bất kỳ quy tắc hay lý do cụ thể nào cho mỗi kỹ năng bạn có được, điều này khiến mỗi lần khám phá một chiêu thức mới đều trở thành một tiết lộ đầy bất ngờ và thú vị, thúc đẩy người chơi tiếp tục khám phá thế giới kỳ dị của game.
Tomba!: Cuộc Phiêu Lưu Bất Tận Trong Thế Giới Lợn Rừng
Năm 1997 có vẻ như là một năm hội tụ của những tinh hoa trong ngành game, bởi đó không chỉ là năm mà Castlevania: Symphony of the Night thực sự định hình rõ ràng bản sắc của Metroidvania, mà còn là năm một tựa game “Vania” ít được biết đến hơn ra mắt, ít nhất là ở Nhật Bản: Tomba! . Thoạt nhìn, Tomba! có vẻ là một tựa game platformer mascot điển hình của thập niên 90, với nhân vật chính là một người hoang dã tóc dựng và những con quỷ lợn trông ngộ nghĩnh mà anh ta chiến đấu.
Tuy nhiên, dù có nhiều yếu tố platforming truyền thống, người chơi sẽ dần nhận ra mình đang ở trong một thế giới rộng lớn, phi tuyến tính với vô số con đường phân nhánh. Điều này được hỗ trợ bởi khả năng độc đáo của Tomba là nhảy giữa tiền cảnh và hậu cảnh của màn hình, mở ra những con đường và bí mật mới mà ở góc nhìn thông thường có thể bị bỏ qua. Cơ chế này không chỉ làm tăng chiều sâu cho các màn chơi mà còn khuyến khích người chơi thử nghiệm và khám phá mọi ngóc ngách của bản đồ.
Gameplay Tomba!
Điểm nhấn lớn nhất của game là hệ thống Sự Kiện (Event system) độc đáo. Thông qua việc khám phá và tương tác với các vật thể và nhân vật, người chơi có thể kích hoạt một trong 130 nhiệm vụ phụ khác nhau. Các Sự Kiện này có thể được kích hoạt và hoàn thành theo bất kỳ thứ tự nào, mang lại một cảm giác tự do khám phá hiếm thấy. Càng hoàn thành nhiều Sự Kiện, người chơi càng nhận được nhiều Điểm Phiêu Lưu (Adventure Points), có thể dùng để kích hoạt thêm các Sự Kiện mới và mở những chiếc rương đặc biệt. Đây là một vòng lặp phản hồi tự duy trì của sự khám phá và tương tác, biến mỗi hành động trong game thành một phần quan trọng của hành trình, và là minh chứng rõ ràng cho việc Tomba! đã phá vỡ khuôn mẫu platformer truyền thống như thế nào để trở thành một Metroidvania đầy sáng tạo.
Ultros: Vòng Lặp Thời Gian Và Mĩ Thuật Siêu Thực
Một cách hiệu quả để bất kỳ tựa game nào thu hút sự chú ý của tôi là sở hữu một phong cách đồ họa thực sự siêu thực và gây ảo giác. Tuy nhiên, chỉ tạo ra một cái gì đó gây ảo giác không đồng nghĩa với việc nó thú vị, và tôi đã không ít lần thất vọng bởi những tựa game chỉ có vẻ ngoài hào nhoáng mà thiếu đi nội dung chiều sâu. May mắn thay, Ultros không chỉ sở hữu đồ họa siêu thực một cách đáng kinh ngạc mà còn chứa đựng một lượng nội dung phong phú – thậm chí là vô hạn về mặt lý thuyết.
Ultros lấy bối cảnh trên một con tàu vũ trụ bị cây cối mọc um tùm và nhiễm đầy quỷ dữ, bị khóa trong một vòng lặp thời gian vĩnh cửu, khiến cư dân trên đó trở nên điên loạn. Người chơi không thoát khỏi vòng lặp này, nhưng có thể tận dụng nó để làm lợi thế cho bản thân. Bằng cách quay trở lại các điểm mốc nhất định trong cốt truyện tổng thể của game, người chơi có thể vừa đặt lại tiến trình kỹ năng của mình, vừa đi theo những con đường khác so với lần chơi đầu tiên, khám phá nhiều tuyến đường và khả năng vốn trước đây không thể tiếp cận. Cơ chế vòng lặp này không chỉ là một yếu tố cốt truyện mà còn là một phần không thể thiếu của gameplay, khuyến khích người chơi thử nghiệm và thay đổi cách tiếp cận mỗi khi quay trở lại.
Đứng gần bức tượng trong Ultros
Ngoài yếu tố vòng lặp thời gian, Ultros còn tập trung mạnh vào hệ thống chiến đấu tốc độ cao và gay cấn. Mặc dù không phải là Metroidvania duy nhất tập trung vào cận chiến, nhưng nó chắc chắn là một trong những tựa game “trực diện” hơn, với các cuộc chạm trán đòi hỏi những đòn đánh chính xác, đúng lúc để đánh bại kẻ thù mà không tự đặt mình vào thế nguy hiểm. Sự kết hợp giữa đồ họa độc đáo, cơ chế vòng lặp thời gian sáng tạo và lối chơi chiến đấu sắc bén đã biến Ultros trở thành một trải nghiệm Metroidvania thực sự phá cách và đáng để khám phá, đặc biệt đối với những game thủ tìm kiếm sự khác biệt.
Ender Lilies: Quietus Of The Knights: Sức Mạnh Đến Từ Linh Hồn Hộ Vệ
Các tựa game Metroidvania điển hình thường là những cuộc phiêu lưu đơn độc. Những anh hùng như Samus hay Alucard có xu hướng tự mình gánh vác mọi chuyện, đó có lẽ là lý do tại sao họ phải tự mình khám phá toàn bộ bản đồ thay vì ủy thác nhiệm vụ khám phá. Nhưng sẽ thế nào nếu có một tựa game Metroidvania mà bạn không hề đơn độc, thậm chí bạn còn không thể tự mình làm được nhiều việc? Đó chính là tình huống mà Lily phải đối mặt trong Ender Lilies: Quietus of the Knights.
Ender Lilies thuộc về thể loại Soulsvania, một trong những phân nhánh Metroidvania mới nổi trong vài năm gần đây. Điều đó có nghĩa là trò chơi khá khó, với sát thương cao từ kẻ địch và số lượng hồi máu hạn chế. Để bảo vệ cô bé Lily trên hành trình của mình, cô được đi cùng bởi các linh hồn được hấp thụ của những linh hồn bất hạnh đã mất đi lý trí vì tai họa Blight. Việc tìm thấy các NPC bị Blight và đánh bại các con trùm sẽ bổ sung thêm các linh hồn mới vào kho vũ khí của bạn, mỗi linh hồn có kiểu tấn công và khả năng độc đáo riêng, có thể được gán vào một số nút hành động được chỉ định.
Chiến đấu với Knight Captain Julius trong Ender Lilies
Việc sử dụng hiệu quả các linh hồn của bạn, cùng với việc tạo ra các bộ trang bị phụ kiện lý tưởng, cho phép bạn tạo ra vô số phong cách chơi và tầm tấn công khác nhau. Tuy nhiên, hãy luôn nhớ rằng bản thân Lily yếu ớt và dễ bị tổn thương, vì vậy bạn cần phải thành thạo các khả năng chiến đấu của mình nếu không muốn cô bé bị áp đảo. Cơ chế phụ thuộc vào linh hồn không chỉ là một điểm nhấn độc đáo mà còn là yếu tố cốt lõi định hình lối chơi, buộc người chơi phải suy nghĩ chiến thuật và quản lý tài nguyên linh hồn một cách khôn ngoan. Ender Lilies là minh chứng xuất sắc cho việc một tựa game Metroidvania có thể kết hợp yếu tố kinh dị, thử thách và chiến thuật theo một cách đầy sáng tạo.
Axiom Verge: Khai Thác Lỗi Hệ Thống Để Thay Đổi Thực Tại
Các tựa game Metroidvania từ lâu đã là nam châm thu hút những game thủ thích… “vọc vạch” với ranh giới của các quy tắc đã được thiết lập. Cho dù đó là việc phá vỡ chuỗi sự kiện một cách thông minh (sequence breaking) hay cố tình khai thác lỗi game (glitching), những tựa game lớn, phức tạp như vậy đều tràn ngập cơ hội để kiểm tra giới hạn và tìm ra các giải pháp mới. Vì rất nhiều người chơi vẫn làm điều đó, Axiom Verge đã bỏ qua khâu trung gian và biến việc “khai thác lỗi” thế giới trở thành một phần cốt lõi trong bộ kỹ năng cơ bản của người chơi.
Axiom Verge đặt người chơi vào vị trí không may của Trace, một nhà khoa học bình thường đột nhiên thấy mình lạc vào một thế giới sinh cơ học đầy rắc rối, không có gì ngoài một khẩu súng blaster quá khổ để tự vệ. Khẩu blaster này có thể được nâng cấp với vô số vũ khí và chức năng bổ sung, như các loại đạn mới hoặc một mũi khoan mạnh mẽ để xuyên qua những bức tường và lối đi mềm. Khẩu blaster không chỉ là vũ khí mà còn là công cụ mở khóa đường đi, là biểu tượng cho khả năng tương tác độc đáo của game với môi trường.
Những bức tường lớn trong Axiom Verge
Điều thực sự làm nên sự khác biệt của Axiom Verge là các khả năng bổ sung tập trung vào việc thao túng thế giới. Chẳng hạn, vũ khí Address Disruptor cho phép người chơi tạo ra lỗi (glitch) trên kẻ thù và địa hình, làm thay đổi thuộc tính và hành vi của chúng để tạo ra lối đi an toàn cho bản thân. Có những khả năng tương tự khác, như một chiếc áo khoác phòng thí nghiệm cho phép bạn xuyên qua những bức tường tưởng chừng là đường cụt, điều mà thông thường sẽ chặn đứng bạn hoàn toàn trong một tựa game Vania truyền thống. Axiom Verge không chỉ là một tựa game Metroidvania xuất sắc mà còn là một tuyên ngôn về sự sáng tạo, biến những khía cạnh thường bị coi là “lỗi” thành một phần không thể thiếu của trải nghiệm game.
Touhou Luna Nights: Dừng Thời Gian, Khống Chế Chiến Trường
Thành thật mà nói, tôi hầu như không biết gì về thương hiệu Touhou. Nó và các nhân vật của nó đã tồn tại ở rìa lĩnh vực quan tâm của tôi kể từ khi tôi còn học cấp hai, và tôi chưa bao giờ bận tâm nghiên cứu sâu về nó. Mặc dù vậy, bạn không nhất thiết phải quen thuộc với một thương hiệu để thưởng thức các tựa game của nó, đặc biệt là khi chúng sở hữu một cơ chế gameplay hấp dẫn như Touhou Luna Nights.
Trong Touhou Luna Nights, bạn vào vai Sakuya Izayoi, một cô hầu gái mà, ít nhất trong các sản phẩm Touhou thông thường, dường như sở hữu sức mạnh thao túng thời gian. Trong tựa game này, điều này biểu hiện thành khả năng dừng hoàn toàn thời gian theo ý muốn, theo phong cách của Dio Brando (từ JoJo’s Bizarre Adventure). Cả kẻ thù và môi trường đều được thiết kế để tận dụng cơ chế này, chẳng hạn như các mối nguy hiểm hoặc đòn tấn công mà bạn không thể tránh được nếu không dừng thời gian. Cơ chế này không chỉ là một chiêu trò mà là một yếu tố cốt lõi để giải đố và vượt qua các thử thách, tạo nên một lớp chiến thuật sâu sắc.
Ném dao trong thời gian dừng ở Touhou Luna Nights
Trò chơi cũng tích hợp khía cạnh “bullet hell” (mưa đạn) từ các tựa game Touhou chính dưới dạng hệ thống Graze. Theo đó, việc khéo léo lướt qua kẻ thù và các đòn tấn công của chúng sẽ phục hồi máu, MP và thời lượng dừng thời gian của bạn. Điều này khuyến khích người chơi thực hiện những pha né tránh mạo hiểm và táo bạo, biến việc né đạn thành một phần chủ động trong chiến đấu chứ không chỉ là hành động phòng thủ. Ngay cả khi bạn không biết bất kỳ nhân vật nào hay nội dung câu chuyện, lối chơi độc đáo đã đủ để đảm bảo giá trị của tựa game này. Touhou Luna Nights là một ví dụ xuất sắc về cách một tựa game có thể lấy cảm hứng từ một thương hiệu lớn và phát triển nó thành một trải nghiệm Metroidvania hoàn toàn mới mẻ.
Dandara: Bay Nhảy Khác Biệt Giữa Những Bức Tường
Các tựa game Metroidvania thường rất chú trọng vào yếu tố platforming, vì những gờ cao hay khoảng trống rộng là cách hiệu quả để ngăn cản người chơi khám phá những khu vực vượt quá khả năng hiện tại của họ. Với cùng lý lẽ đó, một cách tuyệt vời để làm nổi bật tựa game Vania của bạn giữa đám đông là trang bị cho nó một cơ chế di chuyển độc đáo, giúp bản đồ mở của bạn trở nên thú vị và hấp dẫn. Trong trường hợp của Dandara, cơ chế độc đáo đó là khả năng bật nhảy đúng nghĩa đen giữa các bức tường.
Nhảy tường trong các game Vania không phải là điều mới lạ, nhưng Dandara đã đưa mọi thứ tiến thêm một bước bằng cách cho phép bạn nhảy và dính vào bất kỳ bề mặt nào – hoặc ít nhất là bất kỳ bề mặt nào có một panel được chỉ định. Bạn cũng không cần phải lo lắng về góc độ hay quỹ đạo; khi bạn phóng mình từ một bức tường, bạn sẽ bay theo một đường thẳng về phía mục tiêu của mình, dù đó là một sàn nhà thông thường hay một bức tường khác mà bạn có thể bám vào. Điều này tạo ra một dòng chảy di chuyển cực kỳ linh hoạt và độc đáo, hoàn toàn khác biệt so với việc điều khiển nhân vật theo kiểu di chuyển tự do trong không gian.
Bay nhảy giữa các nền tảng trong Dandara
Bằng cách theo dõi những chuỗi panel này, bạn có thể bật nhảy giữa các bức tường và sàn nhà một cách nhanh chóng, né tránh kẻ thù và phóng ra các đòn tấn công khi di chuyển. Vì những bức tường này có ở khắp mọi nơi, ngay cả trong các phòng trùm, trò chơi mang lại cảm giác đa góc độ hơn. Miễn là có một điểm để nhảy tới, bạn có thể di chuyển và tấn công từ bất kỳ góc độ nào bạn có thể nhìn thấy. Cơ chế này không chỉ thách thức người chơi trong việc làm quen với một cách di chuyển mới mà còn mở ra những khả năng chiến đấu và khám phá chiến thuật, làm cho Dandara trở thành một tựa game Metroidvania thực sự đột phá trong cách tiếp cận chuyển động nhân vật.
Animal Well: Trí Tuệ Là Vũ Khí Duy Nhất Trong Mê Cung Bí Ẩn
Một xu hướng mới nổi khác trong không gian Metroidvania là cái gọi là các tựa game “Metroidbrainia”. Những game này có bản đồ mở rộng và khả năng di chuyển tương tự, nhưng thay thế yếu tố chiến đấu truyền thống bằng việc tập trung nhiều hơn vào các câu đố và suy luận logic. Một trong những đại diện tiêu biểu của phân thể loại mới nổi này là Animal Well, có lẽ bạn đã nghe nói đến nó vào khoảng thời gian ra mắt nhờ việc phát hành được xử lý bởi nhân vật YouTube Dunkey.
Trong Animal Well, bạn là một sinh vật nhỏ bé, hình giọt nước được thả vào một mê cung thế giới vô cùng phức tạp và kết nối chặt chẽ. Không có mục tiêu rõ ràng ngoài việc khám phá; trò chơi khuyến khích bạn tự tìm ra con đường của mình, cả theo nghĩa đen và nghĩa bóng trong câu chuyện. Bản đồ được thiết kế đặc biệt phi tuyến tính; không tồn tại khái niệm “phá vỡ chuỗi sự kiện” (sequence breaking). Nếu bạn có thể tìm cách leo lên một gờ cao, trò chơi sẽ không có vấn đề gì khi cho phép bạn ở đó. Sự tự do này khuyến khích sự tò mò và thử nghiệm, biến mỗi lần khám phá thành một trải nghiệm cá nhân độc đáo.
Đi bộ qua những con chim lớn trong Animal Well
Khi bạn khám phá, bạn sẽ dần dần khám phá ra các vật phẩm có thể sử dụng khác nhau, mỗi vật phẩm có những hiệu ứng hữu ích nhẹ nhàng như tạo ra các nền tảng tạm thời. Tuy nhiên, bạn không bao giờ thực sự đạt đến điểm tự chủ hoàn toàn, và đó chính là mấu chốt. Bạn luôn ở thế bất lợi về mặt thể chất, và vì vậy bạn cần phải dựa vào trí tuệ và phản xạ của mình để điều hướng mê cung và thoát khỏi nguy hiểm. Animal Well là một minh chứng hùng hồn cho việc một tựa game có thể tạo ra sự căng thẳng, thử thách và cảm giác thành tựu mà không cần đến chiến đấu, chỉ bằng cách tập trung vào khả năng giải đố và sự sắc bén của người chơi. Đây thực sự là một làn gió mới trong thể loại Metroidvania, đẩy mạnh khía cạnh “não bộ” hơn là “bắp thịt”.
Kết Luận: Khẳng Định Sức Sống Bất Tận Của Metroidvania
Qua hành trình khám phá 8 tựa game Metroidvania độc đáo và phá cách này, chúng ta có thể thấy rõ rằng thể loại này không ngừng tiến hóa và mở rộng giới hạn của chính mình. Từ những yếu tố RPG kỳ quái trong Super Daryl Deluxe, hệ thống sự kiện phi tuyến tính của Tomba!, vòng lặp thời gian siêu thực của Ultros, đến cơ chế phụ thuộc linh hồn trong Ender Lilies, khả năng thao túng lỗi thế giới của Axiom Verge, điều khiển thời gian của Touhou Luna Nights, di chuyển linh hoạt của Dandara, và đỉnh cao là sự phụ thuộc vào trí tuệ trong Animal Well – mỗi tựa game đều mang đến một cái nhìn mới mẻ và thách thức những quy tắc đã cũ.
Những nhà phát triển game này đã chứng minh rằng, ngay cả trong một khuôn mẫu đã được định hình rõ ràng, vẫn còn vô vàn không gian cho sự sáng tạo và thử nghiệm. Họ không chỉ tạo ra những trò chơi giải trí mà còn định hình lại kỳ vọng của cộng đồng game thủ về những gì một tựa game Metroidvania có thể mang lại. Đây chính là yếu tố cốt lõi giúp thể loại này luôn giữ được sức hấp dẫn và vị thế vững chắc trong lòng người hâm mộ.
Tại bantingame.net, chúng tôi tin rằng việc khám phá và tôn vinh những tựa game “phá cách” này là điều cần thiết để cộng đồng game thủ Việt Nam có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về ngành công nghiệp game. Hãy thử sức với những tựa game này và tự mình trải nghiệm những điều mới lạ. Đừng ngần ngại chia sẻ cảm nhận, những tựa game Metroidvania độc đáo yêu thích của bạn, hoặc những khám phá riêng trong phần bình luận bên dưới! Và đừng quên theo dõi bantingame.net để không bỏ lỡ những phân tích chuyên sâu, tin tức game mới nhất và cùng nhau định hình tương lai của cộng đồng game thủ Việt!