Trong một ngành công nghiệp dần chuyên môn hoá và chạy theo công thức, những tựa RPG “kỳ quặc” đóng vai trò thực nghiệm cần thiết: chúng phá vỡ quy ước, đặt câu hỏi về cái gọi là chuẩn mực và đôi khi đem đến trải nghiệm mạnh mẽ hơn chính những đồ án an toàn. Bài viết này phân tích sâu 10 RPG khác thường nhất — không đơn thuần liệt kê cảm giác lạ lùng, mà giải thích vì sao mỗi trò chơi đó có giá trị nghệ thuật, cơ chế và khán giả tiềm năng. Từ tình yêu lãng mạn trong vũ trụ tương lai tới các thực nghiệm ngôn ngữ hoàn toàn vô nghĩa, đây là những tựa game mà người chơi hardcore lẫn người tìm kiếm điều mới lạ nên hiểu rõ trước khi bắt tay trải nghiệm.
Phương pháp lựa chọn và tiêu chí đánh giá
Trước khi vào danh sách, cần làm rõ tiêu chí: tôi chọn những RPG có tính “kỳ quặc” ở mức cao — nghĩa là chúng phá vỡ trật tự kể chuyện, lẫn/hoặc cơ chế gameplay, hoặc trình bày thị giác/âm thanh theo cách bất quy tắc. Đồng thời, tôi cân nhắc chất lượng thiết kế: một ý tưởng dị thường nhưng triển khai tồi sẽ không được ưu tiên; thay vào đó là những trò dù rủi ro, vẫn giữ được tính nghệ thuật hoặc giải trí. Mục tiêu: chỉ những tựa có đóng góp thực sự cho thẩm mỹ game mới lọt vào top.
10. Haven — Một chuyện tình giữa các hành tinh trống (A Romance of Fights)
Haven đặt mối quan hệ tình cảm làm lõi câu chuyện trong một thế giới hòn đảo rải rác, vừa mang hơi hướng phiêu lưu vừa có yếu tố JRPG hợp tác. Đây là thực nghiệm về cách kể chuyện lãng mạn trong game — ưu tiên đối thoại, tương tác nhân vật và nhịp chậm của hành trình hơn là những thành tựu đồ họa hoành tráng.
- Điểm đáng chú ý: tập trung vào cảm xúc và đời sống giữa hai nhân vật chính, cơ chế chiến đấu co-op pha trộn JRPG.
- Ai phù hợp: người chơi thích narrative-driven RPG, cặp đôi muốn trải nghiệm co-op nhẹ nhàng.
- Lưu ý: gameplay có thể trở nên lặp nếu kỳ vọng vào sự đổi mới cơ chế.
Ảnh bìa Haven: cảnh hai nhân vật đi dạo trên đảo, nhấn mạnh phần kể chuyện lãng mạn trong RPG
9. Biomutant — Thảm thực vật, động vật và một bản thần thoại kỳ quặc (Fantasy In All Its Splendor)
Biomutant là một thử nghiệm lai tạp: hệ tạo nhân vật kỳ lạ (kể cả thay đổi tỉ lệ chi), kết hợp melee, bắn súng và lựa chọn dẫn tới kết thúc khác nhau. Nó hấp dẫn ở mức bối cảnh sinh vật học tưởng tượng và các ý tưởng kể chuyện nhưng phụ thuộc nhiều vào sở thích cá nhân do tính không đồng bộ giữa các hệ.
- Điểm mạnh: thế giới sinh động, hệ thống quyết định tác động tới cốt truyện, nhiều yếu tố lạ mắt.
- Hạn chế: lồng ghép quá nhiều ý tưởng đôi khi khiến trải nghiệm rời rạc.
- Ai phù hợp: người thích khám phá và chấp nhận trục trặc thiết kế để đổi lấy tính sáng tạo.
Hình ảnh sinh động trong Biomutant: sinh vật và môi trường đa dạng thể hiện tính tưởng tượng của game
8. Tiny Tina’s Wonderlands — Borderlands chơi theo luật D&D (Dungeons and Dragons with Many Twists)
Little Tina biến Borderlands thành phiên bản bàn chơi Dungeons & Dragons — dẫn tới những pha đổi nhịp, những vũ khí/khái niệm hài hước và trình bày mang tính meta cao. Sự kỳ quặc nằm ở việc kết hợp FPS loot-shooter với lớp kể chuyện tabletop, mang đến trải nghiệm vừa hài vừa bất ngờ.
- Điểm đáng chú ý: meta-humor, crossplay, co-op 1–4.
- Ai phù hợp: fan Borderlands và những người muốn trải nghiệm hành động-lại-đổi-giọng kể chuyện.
- Lưu ý: không phải mọi đoạn “gimmick” đều đạt hiệu quả lâu dài.
Cảnh Buttstallion và yếu tố hài hước của Tiny Tina's Wonderlands thể hiện sự pha trộn giữa loạt Borderlands và D&D
7. Juice Galaxy — Cơn sốt vật lý lập dị (A True Fever Dream)
Một Souls-like ragdoll với tính hài hước cực đậm: Juice Galaxy là ví dụ điển hình của indie dám chơi với cơ chế vật lý và những bất ngờ ám ảnh như boss là nhà phát triển hay vũ khí kỳ quặc.
- Điểm mạnh: tính giải trí thuần, sáng tạo trong boss và bí mật thế giới.
- Thời lượng: ngắn (các phiên bản Early Access mang tính tập trung).
- Ai phù hợp: người chơi muốn tìm cảm giác “kỳ quặc vui nhộn” hơn là drama nghiêm trọng.
Ảnh màn chơi Juice Galaxy: phong cách ragdoll và thiết kế boss kỳ quái tạo nên trải nghiệm 'fever dream'
6. Kenshi — Tự do vượt ngưỡng (Excess of Freedoms)
Kenshi là một sandbox cực đoan: cơ hội, hậu quả và sự tàn nhẫn tương tác tạo nên một thế giới “không giới hạn” thực sự. Kỳ quặc ở chỗ trò chơi không ép buộc hướng dẫn hay mục tiêu rõ ràng — bạn tự tạo câu chuyện của mình, kể cả khi đó là trở thành nô lệ không tay hay lãnh chúa đất hoang.
- Điểm nổi bật: tính tổ chức xã hội emergent, sandbox sâu, sự khắc nghiệt mang tính nghệ thuật.
- Ai phù hợp: người chơi kiên nhẫn, thích role-playing không ràng buộc.
Cảnh ngồi quanh lửa trong Kenshi: biểu tượng của cộng đồng sandbox khắc nghiệt và tự phát trong game
5. Hylics — Nghệ thuật vô nghĩa nhưng có hệ thống (Completely Unexplainable)
Hylics là thực nghiệm thị giác và ngôn ngữ: claymation, từ ngữ vô nghĩa và giao tiếp “rối”. Cơ chế RPG cơ bản vẫn ở đó (turn-based, kỹ năng, tăng cấp), nhưng mọi thứ được khoác lên lớp thẩm mỹ siêu thực khiến người chơi vừa bối rối vừa bị thu hút.
- Độc đáo: ngôn ngữ giả tạo, presentation psychedelic, attacks mang tính thị giác.
- Thời lượng: ngắn nhưng ám ảnh.
- Ai phù hợp: người muốn trải nghiệm nghệ thuật trò chơi thuần túy, chấp nhận việc “không hiểu” như một phần thưởng.
Giao diện cửa hàng trong Hylics: thẩm mỹ claymation và màu sắc siêu thực thể hiện phong cách nghệ thuật độc đáo
4. South Park: The Stick of Truth — Tiền lệ của việc chuyển thể thành công (An Excellent Adaptation)
Một mẫu mực chuyển thể: Obsidian giữ nguyên giọng điệu South Park — tục tĩu, châm biếm và gần gũi — và chuyển nó vào cơ chế RPG một cách nhuần nhuyễn. Kỳ quặc ở chỗ game dùng chính những chi tiết gây sốc để phê bình thể loại RPG đồng thời tận dụng các trope đó.
- Sức mạnh: sự trung thành với IP, cơ chế bắt chước RPG cổ điển để châm biếm.
- Ai phù hợp: fan South Park và người chơi thích RPG hài đen.
- Lưu ý: yếu tố người lớn làm nó không dành cho mọi đối tượng.
Cartman hỏi tên nhân vật trong South Park: The Stick of Truth, minh hoạ cách game tái hiện phong cách hài đen của series
3. Fear & Hunger — Đen tối, tàn nhẫn và không khoan nhượng (As Bizarre as Dark)
Fear & Hunger là một RPG-horror đậm chất văn bản: tàn nhẫn, ám ảnh và nhiều khi vượt qua ngưỡng thoải mái của người chơi. Trò chơi sử dụng các lựa chọn đạo đức cực đoan và hệ thống sinh tồn khiến mỗi quyết định mang tính sống còn.
- Đặc trưng: thiết kế khó, nội dung người lớn, delivery như seinen manga.
- Ai phù hợp: người ưa trải nghiệm kinh dị đen tối, sẵn sàng đối mặt với nội dung gây sốc.
- Lưu ý: nhiều điều nên được khám phá tự nhiên để giữ giá trị trải nghiệm.
Đối mặt với God of Fear and Hunger: hình tượng kinh dị trong RPG-horror khiến trò chơi trở nên ám ảnh
2. Undertale — Phá vỡ kỳ vọng như phương thức nghệ thuật (Subverting Expectations Out of Habit)
Undertale không giống bất kỳ RPG tiêu chuẩn nào: cơ chế chiến đấu có thể tránh gây sát thương, hệ thống EXP được định nghĩa lại, và quan trọng nhất là trò chơi làm cho hành động “giết hay không giết” trở thành trục đạo đức trung tâm. Kỳ quặc ở chỗ toàn bộ thiết kế hướng tới việc khiến người chơi suy ngẫm về hành động của mình.
- Điểm mạnh: thiết kế lồng ghép thông điệp đạo đức sâu sắc, nhân vật khó quên.
- Ai phù hợp: người tìm trải nghiệm narrative-driven, thích thử nghiệm multiple endings.
- Lưu ý: sự đơn giản về đồ họa là lựa chọn nghệ thuật, không phải hạn chế kỹ thuật.
Ảnh tiêu biểu Undertale: phong cách pixel đơn giản nhưng giàu biểu đạt, minh họa triết lý không-bạo-lực của game
1. NieR: Automata — Yoko Taro ở đỉnh cao (Yoko Taro in His Element)
NieR: Automata là đỉnh cao của “kỳ quặc mà hay”: một game hành động-RPG kết hợp hack-and-slash, platforming, bullet-hell và cơ chế kể chuyện đa lớp, kèm theo những cú twist phá vỡ bức tường thứ tư. Kỳ quặc ở NieR là sự liều lĩnh trong cách kể: đa kết thúc, replay essential để hiểu trọn vẹn, và tinh thần triết học có chủ đích.
- Giá trị: thiết kế đa thể loại, soundtrack xuất sắc, narrative khiến player phải suy ngẫm.
- Ai phù hợp: người chơi muốn thử thách tư duy và cảm xúc, sẵn sàng trải nhiều lần.
- Lưu ý: không dành cho người tìm trải nghiệm tuyến tính hoặc nhẹ nhàng.
Hình quảng bá NieR: Automata, thể hiện phong cách kết hợp chiến đấu và những đoạn kể chuyện đậm triết lý của Yoko Taro
Kết luận — Khi “kỳ quặc” trở thành thẩm mỹ
Những RPG được liệt kê ở đây đại diện cho hai thái cực: một bên là sự liều lĩnh nghệ thuật (Hylics, Fear & Hunger, Undertale), bên kia là sáng tạo trong cơ chế và thế giới (Kenshi, Biomutant, NieR). Điểm chung của chúng không phải là đồng đều về chất lượng, mà là can đảm đánh cược ý tưởng. Nếu bạn là game thủ muốn mở rộng khẩu vị — từ những thử nghiệm ngôn ngữ đến sandbox sống động hay câu chuyện tình yêu giữa thiên hà — bộ sưu tập này là cẩm nang cần tham khảo.
Hãy để lại bình luận: tựa game kỳ quặc nào khiến bạn ấn tượng nhất, và bạn muốn chúng tôi mở rộng danh sách với thể loại nào tiếp theo? Đừng quên theo dõi bantingame.net để cập nhật những phân tích sâu hơn và hướng dẫn chơi chi tiết.