Giải đấu Esports World Cup (EWC) thường niên lần thứ hai đang diễn ra, mang theo làn sóng tranh cãi và chia rẽ sâu sắc trong cộng đồng esports toàn cầu, đặc biệt là với từng tựa game tham gia. Được tài trợ hoàn toàn bởi Quỹ Đầu tư Công (PIF) của Saudi Arabia, EWC là một trường hợp điển hình của “sportswashing” – tức là việc sử dụng các sự kiện thể thao để cải thiện hình ảnh và nhận thức công chúng về một chính phủ.
Vấn đề nhân quyền và mục tiêu Sportswashing
Saudi Arabia đối mặt với nhiều cáo buộc vi phạm nhân quyền nghiêm trọng. Năm 2022, quốc gia này đã thực hiện án tử hình với hơn 190 người, trong đó có 81 người trong một ngày, theo báo cáo của Human Rights Watch. Bên cạnh đó, việc là người thuộc cộng đồng LGBTQ+ bị coi là bất hợp pháp và có thể bị tử hình tại Saudi Arabia, theo Human Dignity Trust.
Phụ nữ ở quốc gia này cũng phải chịu sự quản lý của người giám hộ nam giới, không được phép làm việc, du lịch, có hộ chiếu hoặc thực hiện một số thủ thuật y tế mà không có sự cho phép. Amnesty International còn ghi nhận các trường hợp nữ quyền bị bắt giữ và tra tấn, bao gồm cả sốc điện, đánh đập, treo ngược và tấn công tình dục. Thái tử Mohammed bin Salman bị Cục Tình báo Trung ương Hoa Kỳ xác định là người đứng sau vụ ám sát nhà báo Jamal Khashoggi (2018), theo The Washington Post. Những vấn đề nhân quyền này là tâm điểm của làn sóng chỉ trích hướng về EWC.
Cộng đồng esports chia rẽ vì EWC
Phần thi League of Legends của EWC, dự kiến ngày 16 tháng 7, đã gây nhiều phản ứng trái chiều.
Phản ứng của các Streamer và Cộng đồng
Streamer nổi tiếng Christian “IWDominate” Rivera đã công khai từ chối hợp tác co-stream sự kiện, mặc dù được đề nghị một khoản tiền “khủng khiếp” (gấp hơn 3 lần thu nhập tháng của anh). Rivera cho biết anh không cảm thấy thoải mái khi chấp nhận lời đề nghị này. Anh chia sẻ rằng bản thân đang ở vị trí tài chính ổn định và hiểu không phải ai cũng có thể từ chối những lời đề nghị hấp dẫn như vậy.
Ngược lại, Marc Robert “Caedrel” Lamont, streamer League of Legends phổ biến nhất, lại tuyên bố sẽ co-stream, điều này đã gây ra sự chia rẽ lớn trong cộng đồng của anh. Cộng đồng “Pedro’s Peepos” của Caedrel tràn ngập các cuộc thảo luận về quyết định này, với nhiều người hâm mộ không hài lòng với lý do “không liên quan chính trị” mà Lamont đưa ra. Họ cho rằng việc phớt lờ những hàm ý chính trị và đạo đức của một sự kiện vì mục đích chính trị tự thân nó đã là một quan điểm chính trị.
Đội tuyển Team Falcons tại Esports World Cup, biểu tượng cho sức ảnh hưởng của Saudi Arabia trong esports
Vai trò của Riot Games
Nhà phát triển League of Legends, Riot Games, đã cho phép Esports World Cup tài trợ cho giải Mid-Season Invitational (MSI) năm nay, đồng thời tạo ra một “khoảng nghỉ” ngắn trong hệ sinh thái cạnh tranh của mình trong hai năm qua để các đội tuyển hàng đầu có thể tham gia EWC.
Đây không phải là lần đầu tiên Riot đối mặt với tranh cãi liên quan đến tài trợ từ Saudi Arabia. Năm 2020, giải League of Legends European Championship (LEC) đã cố gắng ký kết tài trợ với Neom, một thành phố đang được xây dựng ở Saudi Arabia. Tuy nhiên, dàn caster và bình luận viên của giải đấu đã cùng nhau lên tiếng phản đối, buộc LEC phải rút khỏi thỏa thuận. Dù vậy, Saudi Arabia vẫn tiếp tục đầu tư mạnh vào esports, tài trợ cho cả Esports World Cup lẫn nhiều đội tuyển thi đấu dưới tên Team Falcons ở nhiều bộ môn esports khác nhau.
Hình ảnh tổng hợp về sự kiện Esports World Cup và các vấn đề liên quan
Esports World Cup 2024 đã mở ra một cuộc tranh luận quan trọng về đạo đức và chính trị trong ngành công nghiệp game. Sự kiện này không chỉ là một giải đấu mà còn là một phép thử về lập trường của các tổ chức, streamer và cộng đồng game thủ trước những vấn đề nhạy cảm. Cộng đồng game thủ Việt Nam cũng cần quan tâm và thảo luận về ảnh hưởng của “sportswashing” đến tương lai esports. Hãy chia sẻ quan điểm của bạn về vấn đề này trong phần bình luận bên dưới!
