Mở đầu
Sony vừa công bố báo cáo tài chính năm tài khóa kết thúc tháng 3/2025, và một con số đáng chú ý cho cộng đồng game thủ là tỷ lệ doanh thu từ game vật lý trên hệ sinh thái PlayStation (PS5/PS4) hiện chỉ còn 3%. Việc này phản ánh xu hướng chuyển dịch sang game kỹ thuật số sâu rộng — một thực tế có ý nghĩa cả về kinh tế lẫn trải nghiệm người chơi. Bài viết phân tích kỹ con số này, nguyên nhân, hệ quả và những tín hiệu cần lưu ý cho tương lai của thị trường console.
Tình hình tổng quan từ báo cáo của Sony
- Tổng doanh thu mảng PlayStation khoảng 31,5 tỷ USD trong năm tài khóa 2024–2025, tăng ~10% so với năm trước.
- Doanh thu từ game vật lý (đĩa/bản hộp) chỉ chiếm 3% tổng doanh thu — khoảng 945 triệu USD — mức thấp nhất trong lịch sử PlayStation và bằng một nửa so với tỷ lệ trước khi PS5 ra mắt (2020).
- Tỷ lệ này có xu hướng giảm dần: trước 2020 cao hơn nhiều, 2021 còn ~5%, 2024 còn ~4%, đến 2025 chỉ còn 3%.
Phân tích nguyên nhân khiến game vật lý suy giảm
- Tiện lợi của kỹ thuật số: tải về nhanh, khuyến mãi thường xuyên trên cửa hàng trực tuyến, quản lý thư viện gọn hơn.
- Mô hình dịch vụ và live-service: nhiều game chuyển sang cập nhật nội dung, microtransaction và gói season, khiến doanh thu chủ yếu diễn ra trong môi trường số.
- Hạ tầng băng thông và lưu trữ: người chơi có đường truyền tốt hơn, sẵn sàng tải file nặng. Tuy nhiên, chính sách giảm dung lượng (shrinkflation) của Sony đối với PS5 Digital Edition gây phản ứng khi người dùng phải trả nhiều hơn cho bộ nhớ nhỏ hơn, làm dấy lên lo ngại về giá-trị khi chuyển hoàn toàn sang kỹ thuật số.
PS5 Digital Edition mất gần 200GB dung lượng và tranh cãi về giá — ảnh minh họa máy PS5 Digital Edition
Tác động đến người chơi, nhà phát hành và chuỗi bán lẻ
- Người chơi: chuyển sang kỹ thuật số đem lại tiện lợi nhưng giảm khả năng trao đổi, bán lại; phụ thuộc vào hệ sinh thái của nhà phát hành. Một bộ phận vẫn giữ thói quen mua đĩa vì sưu tầm, bảo lưu quyền sở hữu vật lý.
- Nhà phát hành: lợi nhuận biên cao hơn trên sản phẩm số, khả năng phân phối toàn cầu nhanh và kiểm soát chính sách giá.
- Cửa hàng bán lẻ truyền thống: chịu tổn thất doanh thu phần mềm, buộc chuyển hướng sang phụ kiện, máy cũ, dịch vụ.
Tín hiệu cho tương lai: liệu đĩa có “chết”?
Dữ liệu cho thấy game vật lý đang co lại nhưng không hoàn toàn biến mất ngay lập tức. Một số bằng chứng:
- Tin đồn về PS6 cho biết Sony có thể vẫn giữ ổ đĩa — dấu hiệu nhà sản xuất cân nhắc nhu cầu đa dạng của thị trường.
- Nhu cầu sưu tầm, bộ sưu tập đặc biệt (collector’s editions) và các thị trường mua bán lại vẫn tồn tại.
- Tuy nhiên, về mặt chiến lược doanh thu, mô hình kỹ thuật số và dịch vụ sẽ tiếp tục chiếm ưu thế.
Máy PS5 màu trắng và tay cầm DualSense — hình ảnh hệ thống PlayStation 5
Kết luận
Báo cáo tài chính 2025 của Sony khẳng định một xu hướng: game kỹ thuật số đang thống trị doanh thu PlayStation, trong khi game vật lý chỉ còn chiếm 3%. Đây là chuyển biến có hệ quả sâu sắc trên chuỗi giá trị ngành game — từ trải nghiệm người chơi đến mô hình kinh doanh của nhà phát hành và sự tồn tại của cửa hàng truyền thống. Dù vậy, yếu tố văn hóa sưu tầm và quyền sở hữu vật lý có thể kéo dài sự hiện diện của đĩa. Hãy chia sẻ quan điểm của bạn: bạn vẫn mua đĩa hay chuyển hoàn toàn sang digital? Đừng quên theo dõi bantingame.net để cập nhật phân tích và số liệu thị trường mới nhất.